Tatile çıktığınızda evdeki bitkilerinizin bakımı nasıl olacaktır? Çoğu kişinin karşılaştığı bir sorundur. Çiçekleri bırakıp iyi olmalarını beklemek yeterli değildir. Birçok bitki yazın bahçeye çıkarılabilir. Saksı kenarı toprağın altında kalacak biçimde toprağa sokulur. Böylece saksıdaki toprağın kuruması önlenir. Bitkilerinizi evde bırakmak zorunda iseniz, bitkilere birkaç hafta yetecek besinleri ve suyu sağlayacak birçok buluştan yararlanabilirsiniz. Bir çeşit bitki kabı olan ve su absorbe eden köpükten yapılmış bir buluş aynı zamanda besin maddesi de içermektedir.
Eski usulde ise bitkiler banyo kenarına konur ve emici yün iplikler vasıtasıyla her bitkiye yavaş fakat düzenli su sağlanır. Benzer bir sistem, büyükçe bir kova ya da kase ile herhangi bir yere kurulabilir. Bununla birlikte evde bulunulmadığı zamanlar bitkilerin doğrudan güneş ışığı alan fazla ısıtılmış bir odada bulundurulmaması gerektiği akıldan çıkarılmamalıdır.
Öneriler
Çakıl Üzerinde Çiçek Soğanı
Kasım-Aralık aylarında çiçek açan Narcissus ve Hyacintus soğanları Eylül ayı sonunda çakıl taşları ile hazırlanan dikim yerine yerleştirilir. Bu bir cam kase olursa bitkinin köklenmesini izlemek mümkündür.
Yapraklar da kireç lekeleri: Buna çok miktarda kireçli su püskürtülmesi neden olur. Ancak bu lekeler sprey ya da sıvı şekilde bulunan yaprak parlatıcıları ile giderilebilir.
Yapraklanın temizliği: Süs bitkilerinin yaprakları üzerinde zamanla toz tabakaları oluşur. Bu tozlar yaprak gözeneklerinin kapanmasına dolayısıyla solunuma engel oldukları için bitkinin yaşam fonksiyonlarında aksamalar meydana gelir. Bu gibi sorunları ortadan kaldırmak için yaprakların bir sünger yardımıyla oda ısısında olan kireçsiz su ile temizlenmeleri gerekir.
Sabun ve Alkol: 24 gr sabun, 1 lt su ve 10 cc alkol karıştırılarak bir eriyik elde edilir. Bu karışım evde kolayca hazırlanan etkili bir ilaçtır. Bitkilerin öz sularını emerek yaprak kıvrılması ve şekil bozukluğuna yol açan yaprak bitlerine karşı kullanılabilir.
Yer değişikliği: Bitkilerin sıkça yer değiştirmesi son derece sakıncalıdır. Bitkileri yerleştirirken uzun süre kalabileceği yer düşünülmelidir.
Yaprakların ve tomurcukların dökülmesi gibi sakıncalar yaratabilir.
Sulama: Soğuk su bitkilerde yaprak lekeleri, doku, kök çürükleri gibi zararlar yapabilir. Sulama genellikle oda sıcaklığında kireçsiz su ile yapılmalıdır.
Kirli Saksılar
Bitki hastalık etmenlerinin uygun gelişme yerleridir. Saksı ister plastik, ister toprak olsun boşaltıldığı zaman iyice temizlenmelidir. İçinde soda bulunan sıcak su ile fırçalanmalı ve durulanmalıdır.
Tırmanan Bitkileri Nasıl Desteklemeli
Bazı tırmanıcı bitkiler duvar üstünde sağlam bir pençeye sahiptirler. Bazı türlerin tırmanabilmesi için yardım gereklidir. Bu yardım, duvara vida monte edilip sürgünlerin ince teller yardımıyla bunlara tutturulması suretiyle olabilir. Duvara tel gerebilir, ağaç direkler koyabilirsiniz. Ancak yapılan düzenlemede bitkinin yeterli ışık alması gerektiği unutulmamalıdır.
Başka destek çeşitleri
Bazı küçük bitkiler, saksıya demir çember monte edilip bununla desteklenirler. Stephanotis, Ho-ya carnosa gibi ince sürgün veren bitkiler için demir çember son derece uygundur. Fakat Philo-dendron, daha büyük bir destek ister. Bu tür bitkilerin desteklenmesinde; üzeri yosun veya sünger kaplı plastik bir boru kullanılabilir. Yosunlar, boruya naylon ipler ile bağlanmalı, zaman zaman da ıslatılmalıdır. Böylece bitkinin hava kökleri yosunlar arasına girip desteğe tutunacaklardır.
Saksı Değiştirme
Belirli kurallara dikkat edildiği sürece saksı değiştirmek zor değildir.
Saksı değiştirmede dikkat edilecek hususlardan biri bitkinin fizyolojik durumu ile ilgilidir. Büyümenin gözle görünür yavaşlaması, bitki renginde solgunluk (hastalık haricinde) köklerin saksının deliklerinden çıkması gibi. Diğer önemli bir husus da, değiştirilecek saksılarla ilgilidir. Eğer saksı yeni ise kullanılmadan önce kireçsiz suda 24 saat bekletilmeli suyu tamamen emmesi sağlanmalıdır.
Bu kural toprak saksı için geçerlidir. Eski saksılar ise içi ve dışı su altında iyice fırça ile temizlendikten sonra kullanılmalıdır. Temel kurallardan birisi de saksı drenajının iyi olmasıdır. Suyun saksının dip kısmında birikmesi köklerde çürümeye yol açacaktır. Ancak kırık saksı parçalarıyla yapılan basit bir drenaj (suyun akışının düzenlenmesi) çıkabilecek problemleri ortadan kaldıracaktır.
Değiştirme işlemine gelince; Değiştirilecek saksıdaki bitki toprak yüzeyinden sol elin yüzük parmağı ile işaret parmağı arasına alınır, saksı sağlamca tutularak ters çevrilir. Saksının bir kenarı hafifçe sert bir yere vurularak bitkinin serbestçe saksıdan çıkması sağlanır. Yeni saksının dip kısmındaki su akıtma deliğinin üzerine birkaç saksı kırığı konduktan sonra üzerine 3 cm kadar taze toprak konur, bitkinin köklerinden, eski toprak silkelendikten sonra saksının ortasına gelecek şekilde oturtulur. Kalan boşluk taze toprakla saksının üst düzeyinde 1-2 cm boşluk kalacak şekilde doldurulup sert bir yere vurularak toprağın sıkışması sağlanmalıdır.
Değiştirme işlemi bittikten sonra toprak tümüyle nemli duruma gelinceye değin su verilir ve güneş ışığı almayan aydınlık, ılık bir yere yerleştirilerek köklerin yeni ortamlarına uymaları sağlanır.
Saksı toprağının değiştirilmesi gibi gevşetilme yoluyla havalandırılması da önemlidir. Bu işlem için uç kısmı hafif sivri tahta çubuktan yararlanılabilir. Köklerin zarar görmemesine dikkat edilmelidir.
Budama
Salon bitkilerinin çoğu, kış soyunca büyümelerini durdurur-ar. Dinlenme devresi Şubat ayında sona erer ve yeni bir büyüme mevsimi için uyanırlar. Gövdeleri odunsu yapıda ve fazla boylanma özelliğine sahip olan salon bitkilerinin alt kısımlarından başlıyarak dallanmalarını sağlamak için budama gereklidir. Bazı bitkiler çok uzun olarak bazıları da enlemesine büyürler.
Dikkatli bir budama sonucunda doğal şekillerini yeniden kazanabilirler.Budama genellikle ilkbaharda yapılır. Bazı bitkiler ise çiçekleri geçtikten sonra budanır.Büyüme döneminde daha hızlı gelişen üst sürgünleri zayıflatmak için yumuşak tepe sürgünleri alma ile yan dallarının daha iyi gelişmesi ve daha bol çiçeklenmesi sağlanır. Aynı zamanda bitki üzerindeki açıp geçen çiçekleri sapları ile birlikte kesilmeleri gerekir. Budama kısımlarından aynı zamanda çelikte alınabilir.
Doğru olarak yapıldığı sürece bitkiye hiçbir zarar getirmeyeceği gibi devam eden büyümeye daha iyi gelişme şansı verir. Budamada kullanılacak aletler keskin olmalıdır. Aksi halde kapanmayan yaralar bitkiyi çürütüp ölmelerine neden olacaktır.
Vazo Seçimi
Cam vazo tercih edin.
Vazonuzun içi tertemiz olmalı.
Vazonuza uygun oranda su koyun. Normal buketler için yarım litre su (2 bardak) yeterli. Daha büyük buketler için daha fazla su koyun. Vazonuza ağzına kadar su ile kesinlikle doldurmayın. Vazonun altında 4-5 parmak su olması yeterlidir. Çok su dalları yumuşatır ve çiçeğin su çekmesini engeller.
Kesme çiçek besinini suda eritin. Bu besin çiçeklerin vazo ömürlerini uzatır.
Tüm dalların altından 3-4 cm keskin bir bıçakla çapraz kesin.
Çiçek dallarının suyun içinde kalan kısımlarındaki yaprakları temizleyin.
Vazonuza çiçeklerinizi zevkle yerleştirdikten sonra , direk güneş ışığından ve esintili yerlerden uzak bir yere koyun.
Vazodaki suyu 3-4 günde bir değiştirin.
Dalların suda kalan kısımlarını ( yumuşamıştır ) tekrar kesip, varsa kurumuş yaprakları ve çiçekleri temizleyin.
Çiçekçi Önerileri…
Buket aldığınızda altında sarılı olan her türlü kağıdı vazoya koymadan önce mutlaka çıkarın yoksa bakteri üremesini hızlandırmış olursunuz. Eğer satın aldığınız çiçek sünger içerisinde geldiyse süngerin üzerine su koyun. Eğer evinizde mevcutsa suyun içerisine çiçekler için hazırlanmış vitamin (cut flower food) koymanız çiçeğiniz için çok faydalı olacaktır.
Çiçeği koyduğunuz su bulanıklaştıysa suyu hemen tamamen değiştirin. Eğer mümkünse bu sırada çiçeğin saplarını da 1-2 santimetre daha kesin. Çiçeklerin saplarını normal makas kullanarak kesmeyin. Mutlaka çiçek kesme makası kullanın. Sapları temiz suyun içerisinde kesin.
Çiçeklerin saplarını normal makas kullanarak kesmeyin. Mutlaka çiçekçi makası (florist scissor) kullanın veya keskin bıçak kullanın. Sapları temiz suyun içerisinde kesin, keserken sapları hava ile temas ettirmeyin. Ayrıca çiçeğin sapını keserken mümkün olduğunca açılı keserek çiçeğin sapının suyla en üst seviyede temas etmesini sağlayın.
Suyun derecesi çok soğuk veya çok sıcak olmasın, aksi halde çiçeğinizin ömrü kısalacaktır. Kesme çiçekleri vazoya yerleştirirken yaprakların suya girmemesine özen gösterin, eğer girme ihtimali varsa yaprakları kesin, çünkü yapraklar suyla temas ettiğinde hızla bakteri üreyecektir.
Çiçeklerinizi direk güneş ışığından ve sıcak mekanlardan uzak tutun, ısı yayan objelere yakın tutmayın. Örnek: Kalorifer, soba, halojen lamba, televizyon, fırın.
Bakteri oluşmasını önlemek için bir litre suya bir çay kaşığı çamaşır suyu ilave edin. Böylelikle çiçekler daha rahat su çekecek ve ömürleri daha uzun olacaktır.
Önemli hatırlatma. Bu işlemi sadece cam vazolarda deneyin, metal vazolar çamaşır suyu ile tepkime verebilir. Güller boynu bükülmeye başladıysa başka yere koyup konumunu farklılaştırın ve yukarıda anlatıldığı şekilde saplarını 1-2 cm kadar kesin.